ඉස්ලාමයේ මුදල් යන සංකල්පය භාණ්ඩ හා සේවා වෙළඳාම සහ හුවමාරු කිරීම, ඉදිකිරීම් සහ නාගරීකරණය සඳහා වේ. මුදල් ඉපැයීමේ අරමුණින් මුදල් ණයට දෙන විට, හුවමාරු කිරීමේ සහ සංවර්ධනය කිරීමේ මාධ්යයක් ලෙස අපි මුදල් එහි මූලික අරමුණෙන් ඉවත් කර ඇත. එය අවසානයක් බවට පත් කළේය.
ණයට පනවන ලාභය හෝ පොළිය ණය දෙන්නන්ට දිරිගැන්වීමක් වන්නේ එය පාඩුව දරාගත නොහැකි නිසා වන අතර එම නිසා ණය දෙන්නන් වසර ගණනාවක් පුරා ලබා ගන්නා සමුච්චිත ලාභය දුප්පත් පොහොසත් පරතරය වැඩි කරනු ඇත. මෑත දශක කිහිපය තුළ රජයන් සහ ආයතන විශාල පරිමාණයෙන් මෙම ක්ෂේත්රයට සම්බන්ධ වී ඇති අතර සමහර රටවල ආර්ථික ක්රමය බිඳවැටීම පිළිබඳ උදාහරණ ඕනෑ තරම් අපි දැක ඇත්තෙමු. වෙනත් අපරාධවලට කළ නොහැකි ආකාරයට සමාජය තුළ දූෂණය පැතිරවීමට පොලියට බලය ඇත. [282].
උත්තරීතර අල්ලාහ් මෙසේ පවසයි: ක්රිස්තියානි ප්රතිපත්ති මත පදනම්ව, තෝමස් ඇක්වයිනාස් පොලී හෝ යම් ප්රතිලාභයක් සමඟ ණය ගැනීම හෙළා දුටු අතර, පල්ලියේ විශාල ආගමික හා ලෞකික කාර්යභාරය හේතුවෙන්, පූජකවරුන් අතර එය තහනම් කිරීමට කැපවීමෙන් පසු තම යටත්වැසියන් අතර පොලී තහනම් කිරීම සාමාන්යකරණය කිරීමට පල්ලියට හැකි විය. දෙවන සියවසේ තෝමස් ඇක්වයිනාස් ට අනුව පොලී තහනම් කිරීමේ යුක්තිසහගත කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, එය පොලී කළ නොහැක්කකි. ණය ගැනුම්කරු මත ණය දෙන්නා බලා සිටීමේ මිල ණය ගැනුම්කරුට ඇති කාලය සඳහා ඕනෑම මිලක් වන්නේ ඔවුන් එම ක්රියා පටිපාටිය වාණිජ ගනුදෙනු ලෙස දකින බැවිනි. අතීතයේ දී දාර්ශනික ඇරිස්ටෝටල් විශ්වාස කළේ මුදල් හුවමාරු කිරීමේ මාධ්යයක් මිස ප්රතිලාභ එකතු කිරීමේ මාර්ගයක් නොවන බවයි. ප්ලේටෝ සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ධනවතුන් එය සමාජයේ දුප්පත් සාමාජිකයින් මත ක්රියාත්මක කළ අතරතුර ඔහු ප්රතිලාභ දුටුවේ සූරාකෑමක් ලෙසය. ග්රීකයන්ගේ කාලයේ පොළී ගනුදෙනු ක්රියාත්මක විය. තවද මෙම ණය ගෙවීමට නොහැකි වුවහොත් ණයගැතියා වහල් වෙළඳපොලේ විකිණීම ණයහිමියාගේ අයිතිය විය. රෝමවරුන්ට ද එම තත්ත්වය වෙනස් නොවීය. මෙම තහනම ක්රිස්තියානි ආගමට සියවස් තුනකට පෙර සිදු වූ බැවින් එය ආගමික බලපෑම්වලට යටත් නොවූ බව සඳහන් කළ යුතුය. බයිබලය එහි අනුගාමිකයන්ට පොලී සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීම තහනම් කර ඇති අතර, ඊට පෙර තව්රාතය ද එසේ සිදු කර ඇති බව සලකන්න.
"අහෝ දේවත්වය විශ්වාස කළවුනි! නුඹලා පොලිය ගුණ කර අනුභව නොකරනු. තව ද නුඹලා අල්ලාහ් ට බිය බැතිමත් වනු. නුඹලා ජයග්රහණය ලබා ගත හැකි වනු පිණිස." (ආලු ඉම්රාන්: 130) (283) (අල් කුර්ආන්:130)
"තවද ජනයාගේ වස්තුවෙන් වැඩෙනු පිණිස නුඹලා දෙන පොළිය අල්ලාහ් අභියස වර්ධනය වන්නේ නැත. නමුත් අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය බලාපොරොත්තුවෙන් කවර පරිත්යාගයක් නුඹලා දුන්නේ ද එසේ දුන් ඔවුහුමය ගුණ කරනු ලබන්නෝ." (අර්-රූම්: 39) (284) (අර්:රූම්: 39)
නිදසුනක් වශයෙන්, ලෙවී කථාවේ අපට හමුවන පරිදි, පැරණි ගිවිසුමේ පොලී තහනම් කර ඇත. නමුත් ඒවාට සීමා නොවේ:
ඔබ වෙත ඔබේ සහෝදරයෙක් දිළිඳුවී ඔහුගේ අතමිට හිඟවුණොත් ඔහුට උපකාර කරන්න. විදේශියෙකු හා ආගන්තුකයෙකු මෙන් ඔහු ඔබ වෙත වාසය කෙරේවා. ඔබේ සහෝදරයා ඔබ වෙත රක්ෂාවෙන පිණිස පොළීවත් ලාභයක්වත් ඔහුගෙන් නොගෙන ඔබේ දෙවියන්වහන්සේට භයව සිටින්න. ඔබේ මිල පොළියටවත් ඔබේ ආහාර ලාභ ලබන පිණිසවත් ඔහුට නොදිය යුතුය. [285].
අපි පෙර සඳහන් කළාක් මෙන් ජේසු ක්රිස්තු තුමා විසින් නව ගිවිසුමේ ප්රකාශ කරන ලද දෙයට අනුව, මෝසෙස්ගේ ව්යවස්ථාව ද ජේසු ක්රිස්තු තුමාගේ නීතිය බව ප්රචලිත කරුණකි. (ලෙවී කථාව 25:35-37).
"ව්යවස්ථාව හෝ අනාගතවාක්යය හෝ අවලංගුකරන පිණිස මම ආවෙමියි නොසිතන්න. සම්පූර්ණකරන්ට මිස අවලංගුකරන්ට නාවෙමි. සැබවක් නුඹලාට කියමි: අහසත් පොළොවත් පහව යන තෙක්, සියල්ල සිදුවන තුරු, ව්යවස්ථාවෙන් එක අකුරක්වත් බින්දුවක්වත් කිසිසේත් පහව නොයන්නේය. එබැවින් මේ ආඥාවලින් ඉතා සුළු එකක්වත් කඩකරන්නාවූ, කඩකරන ලෙස මනුෂ්යයන්ට උගන්වන්නාවූ කවරෙක් නුමුත් ස්වර්ගරාජ්යයෙහි ඉතා සුළුයයි කියනු ලබන්නේය. නුමුත් ඒවා පවත්වන්නාවූ, උගන්වන්නාවූ කවරෙක් නුමුත් ස්වර්ගරාජ්යයෙහි උතුම්යයි කියනු ලබන්නේය." [286]. (මතෙව් 5:17-19).
ඒ අනුව යුදෙව් ආගමේ පොළී ගනු දෙනු තහනම් කර ඇති පරිදි ක්රිස්තියානි ධර්මයේ ද තහනම් කර ඇත.
ශුද්ධ වූ අල් කුර්ආනයේ පැමිණ ඇත්තේ මෙසේය:
"යුදෙව්වන්ගේ (මෙවැනි) අපරාධ හේතුවෙන් ඔවුනට අනුමත කරනු ලැබූ පිවිතුරු දෑ අපි ඔවුනට තහනම් කළෙමු. තවද එය අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයෙන් බොහෝ දෙනා ව ඔවුන් අවහිර කළ බැවිනි." (160), "තවද පොලිය තහනම් කරනු ලැබ තිබිය දී ඔවුන් එය ගත් බැවින් ද අනිසි අයුරින් ජනයාගේ වස්තුව ඔවුන් අනුභව කළ බැවින් ද වේ. තවද අපි ඔවුන් අතුරින් වූ දේවත්වය ප්රතික්ෂේප කළවුනට වේදනා සහගත දඬුවමක් සූදානම් කළෙමු." (අන්-නිසා: 160,161) (287) (අන්-නිසා: 160,161)
සර්වබලධාරී අල්ලාහ් විචක්ෂන බුද්ධිය පදනම් කර ගනිමින් මිනිසා අනෙකුත් සියලුම සත්වයන්ගෙන් වෙන්කර ඇත. අපට හානියක් වන සහ අපගේ මනසට සහ අපගේ ශරීරයට හානි කරන දේ අල්ලාහ් තහනම් කර ඇත, ඒ අනුව මත් බව ඇති කරන සෑම දෙයක්ම අපට තහනම් කරන ලදී. මක්නිසාද යත් එය බුද්ධිය ආවරණය කර එයට හානි කර සියලු ආකාරයේ දූෂණයන්ට එය යොමු කරන බැවිනි. සුරාපානයෙන් පෙළ ගැසෙන මහා දුශ්චරිතයෙන් මත් වූ පුද්ගලයා අන් අය මරා දමයි, අනාචාරයේ යෙදෙයි, සොරකම් කරයි.
උත්තරීතර අල්ලාහ් මෙසේ ප්රකාශ කරයි.
"අහෝ දේවත්වය විශ්වාස කළවුනි! සුරාව සූදුව පිළිම වන්දනාව හා රිටි මඟින් කුසපත් ඇදීම ෂෙයිතාන්ගේ ක්රියාවෙන් වූ පිළිකුල් සහගත දෑ ය. එබැවින් නුඹලා ජයග්රහණය ලැබිය හැකි වනු පිණිස නුඹලා එයින් වැළකී සිටිනු." (අල්-මාඉදා 90) (288) (අල්-මාඉදා 90)
මත් ද්රව්ය යනු එහි නම හෝ ස්වරූපය හෝ නොසලකා මත්බව ඇති කරන සෑම දෙයක්ම වේ. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණෝ මෙසේ පැවසූහ. "මත් බව ඇති කරන සියලු දෑ මත් ද්රව්ය වේ. මත් බව ඇති කරන සියලු දෑ හරාම්(තහනම්)ය." (289) මෙය මුස්ලිම් විසින් වාර්තා කර ඇත.
එය තහනම් කර ඇත්තේ පුද්ගලයාට සහ සමාජයට සිදුවන විශාල හානිය පදනම් කරගෙනය.
කිතුනු ආගමේ සහ යුදෙව් ආගමේ ද මත්පැන් තහනම් කර ඇත. නමුත් අද බොහෝ මිනිසුන් මෙය අදාළ කර නොගනී.
"මුද්රිකපානය සරදම්කරන්නෙක්ය, මද්යපානය කෝලාහලකාරයෙක්ය; එයින් වැනෙන කවුරු නුමුත් ඥානවන්ත නොවෙයි." [290]. (හිතෝපදේශ පොත, 20 වන පරිච්ඡේදය, අංක 1).
"මුද්රිකපානයෙන් මත් නොවෙන්න, එයින් අනාචාරකම් හටගන්නේය." [291]. (එපීස, 5 වන පරිච්ඡේදය, අංක 18).
සුප්රසිද්ධ වෛද්ය සඟරාවක් වන "ද ලැන්සෙට්" පුද්ගලයාට සහ සමාජයට වඩාත්ම විනාශකාරී ඖෂධ පිළිබඳ පර්යේෂණ 2010 දී ප්රකාශයට පත් කළේය. මෙම අධ්යයනය මධ්යසාර පාන, හෙරොයින්, දුම්කොළ සහ වෙනත් මත්ද්රව්ය 20ක් මත පදනම් වූ අතර, පුද්ගලයාට හානි කිරීමට අදාළ නිර්ණායක නවයක් සහ අනෙක් අයට හානි කිරීමට අදාළ නිර්ණායක හතක් ඇතුළුව නිර්ණායක 16ක් මත පදනම්ව ඇගයීමට ලක් කරන ලදී. ඇගයීම් ලකුණු අංශක සියයකින් ලබා දෙන ලදී.
එහි ප්රතිඵලය වූයේ පුද්ගල හානිය සහ අන් අයට සිදුවන හානිය යන දෙකම එකට සලකා බැලුවහොත් මධ්යසාර සියල්ලටම වඩා හානිකර මත්ද්රව්ය වන අතර එය පළමු ස්ථානයට පත්ව තිබීමයි.
තවත් අධ්යයනයකින් මත්පැන් පරිභෝජනයේ ආරක්ෂිත අනුපාතය ගැන කතා කර මෙසේ පැවසීය.
Zero! යනු මත්පැන් පානය කිරීමෙන් ඇතිවන රෝග සහ තුවාල හේතුවෙන් ජීවිත හානි වළක්වා ගැනීම සඳහා මත්පැන් පරිභෝජනය කිරීමේ ආරක්ෂිත අනුපාතයයි. සුප්රසිද්ධ විද්යාත්මක සඟරාවක් වන 'ද ලැන්සෙට්' වෙබ් අඩවියේ වාර්තාවක් පර්යේෂකයන් විසින් ප්රකාශ කරන ආකාරයයි මේ. මෙම මාතෘකාව පිළිබඳ අධ්යයනයේ මේ දක්වා විශාලතම දත්ත විශ්ලේෂණය ඇතුළත් විය. එය 1990 සිට 2016 දක්වා රටවල් 195 ක් නියෝජනය කරමින් ලොව පුරා මිලියන 28 ක ජනතාවක් සමීක්ෂණයට ලක් කළේ මත්පැන් පරිභෝජනයේ ව්යාප්තිය සහ ප්රමාණයන් (දත්ත මූලාශ්ර 694 ක් භාවිතා කරමින්) සහ මත්පැන් වල හානිය හා සෞඛ්ය අවදානම සමඟ එම පරිභෝජනයේ සම්බන්ධතාවයයි (පෙර සහ පශ්චාත්-රෝගී අධ්යයන 592 සිට ව්යුත්පන්න කර ඇත.) ලොව පුරා වාර්ෂිකව මිලියන 2.8 ක මරණ සංඛ්යාවක් මත්පැන් නිසා සිදුවන බව ප්රතිඵල අනාවරණය විය.
මෙම සන්දර්භය තුළ, පර්යේෂකයන් විසින් අනාගතයේදී එය වෙළඳපොළට ඇතුළු වීම වැළැක්වීම සඳහා සූදානම් වීමේ පියවරක් ලෙස වෙළඳපොලේ පැවතීම සහ එහි ප්රචාරණය සීමා කිරීම සඳහා මධ්යසාර මත බදු පැනවීමේ පියවර ආරම්භ කිරීම නිර්දේශ කළහ. සර්වබලධාරී දෙවියන් වහන්සේ ඔහු පැවසූ විට විශ්වාස කළහ:
“විනිශ්චයකරුවන්ගෙන් ඉතා ප්රඥාවන්ත විනිශ්චය කරුවා අල්ලාහ් නොවේද?” (අත් තීන් 95:8) (292.) (අත්-තීන්: 8)