ඔව්, ඉස්ලාමය සෑම කෙනෙකුටම ලබා ගත හැකිය. සෑම දරුවෙකුම ඔහුගේ නිවැරදි ෆිත්රා (සහජ ධර්මතාව) මත උපත ලබයි, කිසිදු අතරමැදියෙකු (මුස්ලිම්වරයෙකු) නොමැතිවම අල්ලාහ්ට නමස්කාර කරන තත්ත්වයේ පසුවෙයි. ඔහු පවුලේ අයගේ හෝ පාසලේ හෝ කිසිදු ආගමික පක්ෂයක මැදිහත්වීමකින් තොරව, ඔහු වැඩිවියට පැමිණෙන තෙක්ම සෘජුවම අල්ලාහ්ට නමස්කාර කරයි. පසුව ඔහු තම ක්රියාවන්ට වගකිව යුතු සහ ප්රශ්න කරනු ලබන්නෙකු බවට පත් වෙයි. ඉන්පසු එක්කෝ ඔහු සහ දෙවියන් අතර ජේසු තුමාව මැදිහත්කරුවෙකු ලෙස ගෙන ක්රිස්තියානියෙකු බවට පත් වේ, නැතහොත් ඔහු බුදුන් වහන්සේ මැදිහත්කරුවෙකු ලෙස ගෙන බෞද්ධයෙකු බවට පත් වේ. නැතහොත් ක්රිෂ්ණු සහ හින්දු වේ, නැතහොත් ඔහු ඉස්ලාමයෙන් සම්පූර්ණයෙන්ම බැහැර වන පරිදි මුහම්මද් තුමාව මැදිහත්කරුවෙකු ලෙස ගනී. එසේ නැතහොත් ඔහු අල්ලාහ්ට පමණක් නමස්කාර කරමින් සහජ බුද්ධියේ ආගම මත රැඳී සිටියි. මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් තම පරමාධිපතිගෙන් ගෙන ආ එතුමාණන්ගේ පණිවිඩය අනුගමනය කිරීම, එය නිවැරදි සහජ බුද්ධියට අනුකූල වන සැබෑ ආගම වන අතර සෙසු සියල්ල මිනිසා සහ දෙවියන් අතර මැදිහත්කරුවෙකු ලෙස මුහම්මද් තුමාණන්ව ගත්ත ද ඒවා අපගමනය වේ.
"සෑම දරුවෙක් ම සහජ ධර්මතාව මත පදනම් ව උපත ලබයි. පසු ව එම දරුවා යුදෙව්වෙකු ලෙස හෝ කිතුණුවෙකු ලෙස හෝ මජූසිවරයෙකු (ගිනි පුදන්නෙකු) ලෙස හෝ පත් කරන්නේ එම දරුවාගේ දෙමව්පියන් ය." (88) (සහීහ් මුස්ලිම්)
මැවුම්කරුගෙන් පැමිණි සැබෑ දහම එක් ආගමක් මිස වැඩි දෙයක් නොවන අතර එය එකම මැවුම්කරුව විශ්වාස කිරීම සහ ඔහුට පමණක් නමස්කාර කිරීමයි. ඒ හැර සෙසු දෑ මිනිසුන් විසින් නිර්මාණය කළ දෑ වේ. නිදසුනක් වශයෙන්, ඉන්දියානු ප්රාන්තයේ සංචාරයක් කිරීම අපට ප්රමාණවත් වේ: 'මැවුම්කරු සහ දෙවියන් ඒකීය වේ' යැයි අපි ජනතාව අතර පවසා සිටින විට ඔවුන් සියලු දෙනාම එක හඬින්: 'ඔව්, ඔව්, මැවුම්කරු එකකි' යැයි පිළිතුරු දෙනු ඇත. එය ඔවුන්ගේ පොත්වල ලියා ඇති දෑහි ප්රතිඵලයක් ලෙසයි. [89] නමුත් ඔවුන් වෙනස් වී එකිනෙකා සටන් කර ගනිති. ඔවුන් ප්රධාන කරුණක් මත එකිනෙකා මරා ගනිති. එය: දෙවියන් පොළොවට පැමිණෙන රූපය සහ ස්වරූපයයි. උදාහරණයක් ලෙස කිතුනු ඉන්දියානුවෙකු මෙසේ පවසයි: "දෙවියන් ඒකීයයි. නමුත් ඔහු පුද්ගලයන් තිදෙනෙකු (පියා, පුත්රයා සහ ශුද්ධාත්මයාණන්) තුළ මූර්තිමත් වේ." හින්දු ඉන්දියානුවෙකු මෙසේ පවසයි: "දෙවියන් සතෙකු හෝ මිනිසකුගේ හෝ පිළිමයක ස්වරූපයෙන් පැමිණෙයි." හින්දු ආගමේ: (චණ්ඩෝග්ය උපනිෂද් 6: 1-2). "ඔහු දෙවැන්නක් නැති එකම දෙවියෙකි." (වේද, ස්වේත ස්වතර උපනිෂද්: 4:19, 4:20, 6:9). "දෙවියන් වහන්සේට පියවරුන් හෝ ස්වාමියෙකු නැත." "ඔහුව දැකිය නොහැක, කිසිවෙකු ඔහුව ඇසින් දකින්නේ නැත." "ඔහුට සමාන කිසිවෙක් නැත." (යජුර්වේදය 9:40). ඔවුහු අඳුරට ඇතුළු වෙති. ඔවුන් ස්වභාවික මූලද්රව්යවලට (වාතය, ජලය, ගින්දර ආදිය) නමස්කාර කරන අය වෙති. ඇතැමුන් අඳුරේ ගිලෙති. ඔවුන් සම්බුටි (පිළිම, ගල් ආදී අතින් සාදන ලද දේවල්) වදින අය වෙති. ක්රිස්තියානි ධර්මයේ : (මතෙව් 4: 10) "එවිට යේසුස්වහන්සේ: සාතන් අහක්වයව. මක්නිසාද නුඹේ දෙවිවූ ස්වාමීන්වහන්සේට නමස්කාර කරව, උන්වහන්සේට පමණක් සේවය කරවයි ලියා තිබේයයි ඔහුට කීසේක." (නික්මයාම 20: 3 -5). "මා ඇර අන් දෙවිවරුන් ඇතුව නොසිටුව. කැපූ රූපයක් හෝ උඩ අහසෙහිවත් පාත පොළොවෙහිවත් පොළොවෙන් යට ජලයෙහිවත් තිබෙන කිසිම දෙයක සමානත්වයක් හෝ සාදානොගනුව. ඊට නමස්කාර නොකරව, සේවය නොකරව. මක්නිසාද ඔබේ දෙවිවූ ස්වාමීන්වහන්සේ වන මම අන්ය භක්ති හෙවත්, ස්වකීය ගෞරවය රක්ෂා කරන්නාවූ. නොඉවසන්නාවූ, මට වෛරවෙන්නන්ගේ තුන්වෙනි සතරවෙනි පරම්පරාව කෙරෙහි පියවරුන්ගේ අධර්මිෂ්ඨකම ගැන දරුවන්ට ප්රථිඵල දෙන්නාවූ දෙවි කෙනෙක්ය.
මිනිසුන් ගැඹුරින් කල්පනා කළේ නම්, ආගම් සහ ඒවා අතර ඇති සියලුම ගැටලු සහ වෙනස්කම් වලට හේතු වන්නේ මිනිසුන් ඔවුන් සහ ඔවුන්ගේ මැවුම්කරු අතරට ගන්නා මැදිහත්කරුවන් නිසා බව ඔවුන්ට පෙනී යනු ඇත. උදාහරණයක් ලෙස කතෝලික නිකායන්, රෙපරමාදු නිකායන්, සහ හින්දු නිකායන් වෙනස් වන්නේ මැවුම්කරු සමඟ සන්නිවේදනය කරන ආකාරය මත මිස මැවුම්කරුගේ පැවැත්ම පිළිබඳ සංකල්පය මත නොවේ. ඔවුන් සියල්ලන්ම දෙවියන් වහන්සේට සෘජුවම නමස්කාර කරන්නේ නම්, ඔවුන් එක්සත් වනු ඇත.
නිදසුනක් වශයෙන්, ඉබ්රාහිම් නබිතුමාගේ කාලයේ, මැවුම්කරුට පමණක් නමස්කාර කළ තැනැත්තා ඉස්ලාම් ආගම මත විය. එය සැබෑ ආගමයි. නමුත් කවුරුන් හෝ පූජකයෙකු හෝ සාන්තුවරයෙකු ලබා, තමා සහ මැවුම්කරු අතරට ඔහුව පත් කර ගත්තේ ද ඔහු ව්යාජය මත විය. ඉබ්රාහීම්ගේ අනුගාමිකයින්ට අල්ලාහ්ට පමණක් නමස්කාර කිරීමටත්, අල්ලාහ් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බව හා ඉබ්රාහීම් අල්ලාහ්ගේ දූතයා බව සාක්ෂි දැරීමටත් සිදු විය. දෙවියන් මූසා (මෝසෙස්) එවා සිටියේ, ඉබ්රාහීම්ගේ පණිවිඩය තහවුරු කිරීම සඳහාය. ඉබ්රාහීම්ගේ අනුගාමිකයින්ට නව වක්තෘවරයා පිළිගැනීමට සිදු වූ අතර, දෙවියන් අල්ලාහ් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවත්, මෝසෙස් සහ ආබ්රහම් දෙවියන්ගේ පණිවිඩකරුවන් බවත් සාක්ෂි දැරීමට සිදු විය. ඒ අනුව උදාහරණයක් ලෙස එකල වසුපැටවාට වැඳුම්පිදුම් කළ තැනැත්තන් ව්යාජය මත විය.
ජේසු ක්රිස්තු තුමා මෝසෙස්ගේ පණිවිඩය තහවුරු කිරීම සඳහා පැමිණි විට, මෝසෙස්ගේ අනුගාමිකයන් ජේසු ක්රිස්තු තුමා විශ්වාස කර අනුගමනය කළ යුතු විය. දෙවියන් අල්ලාහ් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවත්, ක්රිස්තුස්, මෝසෙස් සහ ආබ්රහම් දෙවියන්ගේ පණිවිඩකරුවන් බවත් සාක්ෂි දැරීමට සිදු විය. නමුත් ඒ වන විට ත්රිත්වය විශ්වාස කරමින් සහ ක්රිස්තුස් වහන්සේට සහ ඔහුගේ මව වන මරියා තුමියට නමස්කාර කරමින් සිටි තැනැත්තා ව්යාජය මත විය.
එසේම මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් එතුමාණන්ට පෙර සිටි වක්තෘවරුන්ගේ පණිවිඩය තහවුරු කිරීම සඳහා පැමිණි විට, ක්රිස්තුස්ගේ සහ මෝසෙස්ගේ අනුගාමිකයින්ට නව අනාගතවක්තෘවරයා පිළිගෙන, අල්ලාහ් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවත්, මුහම්මද්, ඊසා (ජේසුස්), මෝසෙස් සහ ආබ්රහම් දෙවියන්ගේ පණිවිඩකරුවන් බවත් සාක්ෂි දැරීමට සිදු විය. යමෙක් මුහම්මද්ට නමස්කාර කරන්නේ නම් හෝ එතුමාගෙන් අයැද සිටින්නේ නම් හෝ එතුමාගෙන් උපකාර ඉල්ලා සිටින්නේ නම් ඔහු ව්යාජය මත වනු ඇත.
ඉස්ලාම් ආගම තහවුරු කරන්නේ, ඊට පෙර පැවති සහ එහි කාලය දක්වා විහිදුනු ඒකදේවවාදී දිව්යමය ආගම්වල මූලාරම්භය සහ පණිවිඩකරුවන් ඔවුන්ගේ කාලයට ගැලපෙන පරිදි ගෙන ආ දෑය. අවශ්යතා වෙනස් වීමත් සමඟම නව ආගමේ අවධියක් පැමිණේ. එය ඊට පෙර පැවති ආගමේ මූලාරම්භයට සමාන වන අතර අවශ්යතා සලකා බලමින් ඇතැම් නීතී රීති එහි වෙනස් වේ. එම පැරණි ආගමේ තිබූ ඒකදේවවාදයේ මූලාරම්භය එම නව ආගම තහවුරු කරනු ඇත. සංවාදයේ මාවත අනුගමනය කිරීමෙන්, දේවත්වය විශ්වාස කරන්නා මැවුම්කරුගේ පණිවිඩය සඳහා වන මූලාශ්රයේ ඒකීයත්වයේ යථාර්ථය අවබෝධ කර ගනු ඇත.
'එක් නිවැරදි ආගමක්' යන සංකල්පය සහ ඒ හැර වෙනත් කිසිවක් වලංගු නොවන බව අවධාරණය කිරීම සඳහා ආගම් පිළිබඳ සංවාදය මෙම මූලික සංකල්පයෙන් ආරම්භ විය යුතුය.
සංවාදයට පැවැත්ම හා විශ්වාසය මත පදනම් වූ මූලධර්ම සහ පරිශ්ර ඇත. එමඟින් පුද්ගලයෙකුට අනෙකා සමඟ සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා ඒවාට ගරු කිරීම සහ ඒවායින් ආරම්භ කිරීම අවශ්ය වේ. මන්දයත් මෙම සංවාදයේ අරමුණ අන්ධ ස්නායු ආශ්රිත ප්රක්ෂේපණයන් වන උමතුවෙන් සහ ආශාවෙන් මිදීම සඳහා ය. එය පිරිසිදු ඒකදේවවාදයේ යථාර්ථයෙන් මිනිසා වළක්වයි. වර්තමානයේ අප පත්ව ඇති අයුරින් එය ගැටීමට හා විනාශයට මඟ පාදයි.