මලාඉකාවරු නොහොත් දේවදූතයන් වනාහි: ඔවුන් ද අල්ලාහ්ගේ මැවිල්ලකි. නමුත් ඔවුන් විශිෂ්ට මැවිල්ලකි. ඔවුන් ආලෝකයෙන් මවා ඇත. ඔවුන් යහපත කිරීමට නැඹුරු වූවෝ වෙති. ඔවුන් අල්ලාහ්ගේ අණට කීකරු වන, බොරු ගොතා නොකියන, වෙහෙසට පත් නොවන අල්ලාහ්ට ගැතිකම් කරන ගුණගායනා කරන පිරිසක් වෙති.
"රාත්රියෙහි හා දහවලෙහි ඔවුහු සුවිශුද්ධ කරති. තවද ඔවුහු වෙහෙසට පත් නොවෙති." (අල්-අන්බියා: 20) (76) (අල්-අන්බියා: 20)
"අල්ලාහ් ඔවුනට අණ කරන දෑ සම්බන්ධයෙන් ඔවුහු පිටු නොපාති. තවද ඔවුනට අණ කරනු ලබන දෑ ඔවුහු (එලෙසම) ඉටු කරති." (අත්-තහ්රීම්: 6) (77) (අත්-තහ්රීම්: 6)
ඔවුන් කෙරෙහි වන විශ්වාසය මුස්ලිම්වරුන්, යුදෙව්වන් සහ කිතුනුවන්ට පොදු වූ කරුණකි. ඔවුන් අතරින් අල්ලාහ් සහ ඔහුගේ පණිවිඩකරුවන් අතර මැදිහත් වීමට ඔහු විසින් නියම කරන ලද ජිබ්රීල් (ගේබ්රියෙල්), ඔහු ඔවුන් වෙත දිව්ය හෙළිදරව් සමග පැමිණියේය. මීකාඊල් (මයිකල්) ඔහුගේ මෙහෙවර වැසි සහ වෘක්ෂලතා නියාමනය කිරීමය. ඉස්රාෆීල් ඔහුගේ මෙහෙවර මළවුන් කෙරෙන් නැවත නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සූර් නලාවෙහි පිඹීමය. මොවුන් හැර වෙනත් මලක්වරු ද සිටිති.
ජින්වරුන් වනාහි: ඔවුන් අදෘශ්යමාන ලෝකයකි. ඔවුහු අප සමඟ මේ පොළොවේ ජීවත් වෙති. මිනිසුන් මෙන්ම ඔවුන්ට ද අල්ලාහ්ට කීකරු වීමට පවරා ඇති අතර ඔහුට අකීකරු වීම තහනම් කර ඇත. නමුත් අපට ඔවුන් නොපෙනේ. ඔවුන් මවන ලද්දේ ගින්නෙන් ය, මිනිසා මවන ලද්දේ මැටියෙන් ය. ජින්නුන්ගේ හැකියාව හා බලය පෙන්නුම් කරන කතා වස්තු අල්ලාහ් මෙනෙහි කර ඇත. ඔවුන්ගේ හැකියාවන් අතරින් කිසිදු භෞතික මැදිහත් වීමකින් තොරව මුමුණීමෙන් හා යෝජනා කිරීමෙන් බලපෑම් කිරීමට තිබෙන හැකියාව. නමුත් ඔවුන් ගුප්ත දෑ ගැන නොදන්නා අතර දේව විශ්වාසය ශක්තිමත් මුඃමින්වරයකුට පීඩා කිරීමට නොහැකිය.
"...තවද නුඹලා සමඟ වාද කරනු පිණිස සැබැවින්ම ෂෙයිතානුන් තම හිතමිතුරන් වෙත කොඳුරනු ඇත..." (අල්-අන්ආම්: 121) (78) (අල්-අන්ආම්: 121)
ෂයිතාන් වනාහි: ඔහු මිනිසුන්ගෙන් හෝ ජින්වරුන්ගෙන් හෝ වේවා, සෑම කැරලිකාර කැරලිකරුවෙක්ම වේ.
පැවැත්ම සහ සංසිද්ධි පිළිබඳ සාක්ෂි සියල්ලම පෙන්නුම් කරන්නේ ජීවිතයේ සෑම විටම නැවත ගොඩනැගීමක් සහ නිර්මාණයක් ඇති බවයි. පෘථිවිය මිය ගිය පසු වර්ෂාව හේතුවෙන් නැවත පණ ගැන්වීම වැනි උදාහරණ බොහෝය.
උත්තරීතර අල්ලාහ් මෙසේ පවසයි:
"ඔහු මළ දැයින් ජීවී දෑ හෙළි කරයි. තවද ජීවී දැයින් මළ දෑ හෙළි කරයි. මහපොළොවට, එය මිය ගිය පසු ව ඔහු යළි ජීවය දෙයි. එලෙසය නුඹලා බැහැර කරනු ලබනුයේ." (අර්-රූම්: 19) (79) (අර්-රූම්: 19)
එසේම, නැවත නැගිටුවනු ලැබීමේ අනෙක් සාක්ෂිය වන්නේ කිසිදු දෝෂයක් නොමැති විශ්වයේ දැඩි පිළිවෙලයි. අසීමිත ඉලෙක්ට්රෝනයට පවා පරමාණුවේ එක් කක්ෂයක සිට තවත් කක්ෂයකට ගමන් කළ නොහැක. එය එහි චලනයට සමාන ශක්ති ප්රමාණයක් ලබා නොදෙන්නේ නම් හෝ ගන්නේ නම් මිස. මෙම ක්රමය තුළ ලෝක පරමාධිපතියාණන්ගෙන් මිනීමරුවා පලා යන බව හෝ පීඩකයා ගණන් නොගෙන දඬුවම් නොමැතිව පලා යන බව ඔබ සිතන්නේ කෙසේද?
උත්තරීතර අල්ලාහ් මෙසේ පවසයි:
"නියත වශයෙන්ම අපි නුඹලා නිකමට මවා ඇතැයි ද නියත වශයෙන්ම නුඹලා අප වෙත නැවත හැරී නොඑනු ඇතැයි ද නුඹලා සිතුවෙහු ද?" (115) "එහෙයින් සත්ය රජු වූ අල්ලාහ් උත්තරීතරය. ඔහු හැර වෙනත් දෙවිඳෙකු නොමැත. ගෞරවනීය අර්ෂ් හි හිමිපාණන්ය." (අල්-මුඃමිනූන්: 115, 116) (80) (අල්-මුඃමිනූන්: 115, 116)
"විශ්වාස කොට යහකම් කළවුන් මෙන් පාපකම් උපයා ගත් අය ඔවුන්ගේ ජීවිතය හා ඔවුන්ගේ මරණය අපි එක සමාන ලෙස පත් කරන්නෙමු යැයි සිතුවෝ ද? ඔවුන් තීන්දු කරන දෑ නපුරු විය." (21) “තවද අල්ලාහ් අහස් හා මහපොළොව සත්යයෙන් යුතු ව මැව්වේය. සෑම ආත්මයක්ම එය උපයා ගත් දෑ එයට පිරිනමනු ලබනු ඇත. තවද ඔවුහු අපරාධ කරනු නොලබති.” (අල්-ජාසියාත්: 21,22) (81) (අල්-ජාසියාත්: 21,22)
මේ ජීවිතයේදී අපට අපේ නෑදෑ හිතමිතුරන් බොහෝමයක් අහිමි වන බව අපි දකිනවා නොවේද? අපි ඔවුන් මෙන් දවසක මිය යන බව අපි දනිමු. නමුත් අපි සදහටම ජීවත් වන බව අපගේ හදවතට දැනේ. ආත්මයක් නැවත නැඟිටුවනු ලැබීමෙන් සහ වගවීමකින් තොරව භෞතික නීති රාමුව තුළ භෞතික ජීවිතයක රාමුවෙහි මිනිස් සිරුර ද්රව්යමය වූවා නම්, ආත්මය කාලය ඉක්මවා ගොස් මරණය ඉක්මවා යන බැවින් මෙම සහජ නිදහසේ හැඟීමට තේරුමක් නැති වනු ඇත.
අල්ලාහ් මළවුන් මුල් වර මැව්වා සේම ඔවුන් යළි පණ ගන්වනු ඇත.
උත්තරීතර ඔහු මෙසේ පවසයි:
“අහෝ ජනයිනි, නැවත නැගිටුවනු ලැබීම පිළිබඳ නුඹලා සැකයක පසුවූයේ නම් එවිට (දැන ගනු) නුඹලාට (යථාර්ථය) පැහැදිලි කරනු වස් නියත වශයෙන්ම අපි නුඹලා ව පසින්ද පසු ව ශුක්රාණුවෙන්ද පසු ව ලේ කැටියෙන් ද පසු ව හැඩ ඇති හා හැඩ නොමැති මස් පිඩුවෙන්ද (යන අනුපිළිවෙළින්) මැව්වෙමු. තවද අප අභිමත කරන පරිදි නියමිත කාලයක් දක්වා අපි ගැබ් තුළ රඳවන්නෙමු. පසු ව අපි බිළිදෙකු ලෙසින් නුඹලා ව බැහැර කරන්නෙමු. පසු ව නුඹලා වැඩිවියට පත් වනු ඇත. තවද නුඹලා අතර මරණයට පත්වන්නන් ද එමෙන්ම නුඹලා අතර ඥානය ලැබීමෙන් පසු කිසිවක් නොදන්නා තරමට වයෝවෘද්ධභාවය දක්වා ආයුෂ පිරිනමනු ලබන්නන්ද වෙති. තවද නුඹ මහපොළොව වියළි ව දකිනු ඇත. එවිට අපි ඒ මත ජලය පහළ කළ විට එය විකසිත වී වැඩී සරුසාර සෑම වර්ගයකින්ම පැළෑටි හට ගනියි.” (අල්-හජ්: 5) (82) (අල් හජ්: 5)
"නියත වශයෙන්ම අපි ඔහු ශුක්රාණු බිඳුවකින් මවා තිබීම මිනිසා නොදුටුවේ ද? එසේ තිබියදීත්, ඔහු (ව්යාජ දෑ ගෙන) පැහැදිලි තර්ක කරන්නෙකි." (77) “ඔහු අපට උපමා ගෙන හැර පාන්නේය. ඔහු ඔහුගේ මැවීම ගැන අමතක කළේය. ‘අස්ථි දිරාපත් ව තිබියදී ඒවාට යළි ජීවය දෙන්නා කවුදැ’යි ඔහු විමසයි.” (78) “‘මුල් වරට එය නිර්මාණය කළ අය එයට ජීවය දෙනු ඇත. තවද ඔහු සියලු මැවීම් පිළිබඳ ව සර්වඥානීය’ යැයි (නබිවරය) ඔබ පවසනු.” (යාසීන්: 77-79) (83) (යාසීන්: 77-79)
"එහෙයින් අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදයේ සලකුණු දෙස ඔබ අධීක්ෂණයෙන් බලනු. පොළොව මළ පසු ව එයට ඔහු ප්රාණය දෙනුයේ කෙසේ ද? නියත වශයෙන්ම ඔහු මළවුන්ට යළි ජීවය දෙන්නාය. තවද ඔහු සියලු දෑ කෙරෙහි ශක්තිය ඇත්තාය." (අර්-රූම්: 50) (84) (අර්-රූම්: 50)