ඉස්ලාම් ආගම, එහි ඉගැන්වීම් නම්යශීලී සහ ජීවිතයේ සෑම අංශයක්ම ආවරණය කර ගත්තකි. මන්ද එය දෙවියන් මිනිසා මැවූ මානව සහජ බුද්ධියට සම්බන්ධ වන බැවිනි. මෙම සහජ බුද්ධියේ නීතිවලට අනුකූලව මෙම ආගම පැමිණ ඇත. ඒවා නම්:
එකම දෙවියෙකු කෙරෙහි විශ්වාසය. ඔහු සහකරුවෙකු හෝ පුතෙකු හෝ නොමැති; මනුෂ්යයෙකු, සතෙකු, පිළිමයක හෝ ගලක ස්වරූපයෙන් මූර්තිමත් නොවන ත්රිත්වය නොවන මැවුම්කරුය. අතරමැදියෙකු නොමැතිව මෙම මැවුම්කරුට පමණක් නමස්කාර කිරීම. ඔහු විශ්වයේ හා එහි අඩංගු දෑහි නිර්මාතෘය. ඔහු වැනි කිසිවක් හෝ කිසිවෙක් නැත. මිනිසුන් මැවුම්කරුට පමණක් නමස්කාර කළ යුතුය. පාපයෙන් පසුතැවිලි වන විට හෝ උපකාර ඉල්ලා සිටින විට ඔහු සමඟ කෙලින්ම සන්නිවේදනය කිරීමෙන් මිස එය පූජකයෙකු, සාන්තුවරයෙකු හෝ වෙනත් කිසිදු මැදිහත්කරුවෙකු හරහා නොවිය යුතුය. මවක් තම දරුවන්ට දක්වන සෙනෙහසට වඩා ලෝක ස්වාමියා තම මැවීම්වලට දක්වන සෙනෙහස ඉමහත් ය. මන්ද ඔවුන් ආපසු හැරී ඔහු වෙත පසුතැවිලි වන සෑම අවස්ථාවකම ඔහු ඔවුන්ට සමාව දෙන බැවිනි. මැවුම්කරුට පමණක් වන්දනාමාන කිරීම මිනිසා සතු අයිතිය වන අතර, තම ස්වාමියා සමඟ සෘජු සබඳතාවක් පැවැත්වීම ඔහුගේ අයිතියයි.
ඉස්ලාම් ආගම, එහි ප්රතිපත්තිය අන්ධ විශ්වාසයන්ගෙන් ඈත් ව සහතික කරන ලද පැහැදිලි සහ සරල ප්රතිපත්තියකි. ඉස්ලාමය හදවතට සහ හෘදසාක්ෂියට ආමන්ත්රණය කිරීමෙන් සහ ප්රතිපත්තිය සඳහා පදනමක් ලෙස ඒවා මත විශ්වාසය තැබීමෙන් පමණක් සෑහීමකට පත් නොවේ. ඒ වෙනුවට, එය එහි මූලධර්ම අනුගමනය කරන්නේ ඒත්තු ගැන්වෙන සහ ප්රතික්ෂේප කළ නොහැකි තර්ක, පැහැදිලි සාක්ෂි සහ මනස පාලනය කර හදවත්වලට මග පෙන්වන නිවැරදි තර්ක තුළිනි. මෙය සිදු වූයේ:
පැවැත්මේ අරමුණ, පැවැත්මේ මූලාශ්රය සහ මරණයෙන් පසු ඉරණම පිළිබඳව මිනිසුන්ගේ මනසෙහි දෝලනය වන සහජ ප්රශ්නවලට පිළිතුරු දීමට පණිවිඩකරුවන් යැවීමෙනි. දේවත්වය සම්බන්ධ ප්රශ්නයේ දී විශ්වයෙන්, ආත්මයෙන් සහ අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය හා පරිපූර්ණවත්වයේ පැවැත්ම පෙන්වා දෙන ඉතිහාසයෙන් සාධක ඉදිරිපත් කරයි. නැවත නැගිටුවනු ලබන විෂය පිළිබඳ ප්රශ්නයේ දී මිනිසා මැවීමේ සහ අහස සහ පොළොව නිර්මාණය කිරීමේ ඔහුගේ හැකියාව සහ මිය ගිය පසු පෘථිවිය පුනර්ජීවනය කිරීමේ ඔහුගේ හැකියාව පෙන්නුම් කරයි. එමෙන්ම හොඳ අයට විපාක දීම සහ නරක අයට දඬුවම් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ ප්රඥාව ද පෙන්නුම් කරයි.
ඉස්ලාම් යන නාමය ලෝක ස්වාමියා සමඟ ඇති මානව සබඳතාව පිළිබිඹු කරන අතර එය වෙනත් ආගම් මෙන් නොව පුද්ගලයකුගේ හෝ ස්ථානයක හෝ නම නියෝජනය නොකරයි. උදාහරණයක් ලෙස ගත් කල: යුදෙව් ආගම එහි නම ජාකොබ්ගේ පුත් ජුදාගෙන් ලබා ගෙන ඇත. (ඔහුට සාමය ලැබේවා) ක්රිස්තියානි ධර්මය එහි නම ක්රිස්තු තුමාගෙන් ලබා ගෙන ඇත. හින්දු ආගම එහි නම එය ආරම්භ වූ කලාපයේ නාමයෙන් ලබා ගෙන ඇත.