અલ્લાહ પોતાના બંદાઓનો તે જ સમયે હિસાબ લેશે જે રીતે તે તેમને તે જ સમયે રોજી આપે છે.
અલ્લાહ તઆલાએ કહ્યું:
"તમારા સૌનું સર્જન અને મૃત્યુ પછી ફરી જીવિત કરવું (અલ્લાહ માટે) એવું જ છે, જેવું કે એક પ્રાણનું (સર્જન) કરવું. નિ:શંક અલ્લાહ તઆલા બધું જ સાંભળવાવાળો, જોવાવાળો છે"[૮૫]. (લુકમાન: ૨૮).
સૃષ્ટિની દરેક વસ્તુ સર્જકના અધિકારમાં છે, જે એકલો જ બધું જાણવા વાળો અને માલિક અને દરેક વસ્તુને પોતાની ઇચ્છા પ્રમાણે ચલાવવાની શક્તિ ધરાવે છે. સૃષ્ટિ શરૂઆતથી જ સૂર્ય, ગ્રહો અને આકાશગંગાઓ અત્યંત ચોકસાઈ સાથે કામ કરી રહ્યા છે અને આ ચોકસાઈ અને ક્ષમતા મનુષ્યના સર્જન પર લાગુ પડે છે. માનવ શરીર અને આત્માઓ વચ્ચે જે સંવાદિતા છે, તે બતાવે છે કે આ આત્માઓને પ્રાણીઓના શરીરમાં વસવાટ કરવો શક્ય નથી, (પુનર્જન્મ) ન તો છોડ અને જંતુઓમાં વસવાટ કરવો શક્ય છે, અને ન તો લોકોમાં. અને અલ્લાહએ માણસને તર્ક અને જ્ઞાનથી અલગ પાડ્યા અને તેને ધરતી પર ખલીફા બનાવ્યો, તેની તરફેણ કરી, તેનું સન્માન કર્યું અને અનેક જીવો ઉપર તેનું સ્થાન ઊંચું કર્યું. અને સર્જકની હિકમત અને ન્યાયથી કયામતના દિવસનું અસ્તિત્વ છે, જેમાં અલ્લાહ જીવોને સજીવન કરશે અને એકલો તેમનો ન્યાય કરશે, અને તેમનું ભાગ્ય જન્નત અથવા જહન્નમમાં હશે, અને તે દિવસે બધા સારા અને ખરાબ કાર્યોનું વજન કરવામાં આવશે.
અલ્લાહ તઆલા કહે છે:
બસ ! જેણે રજ બરાબર ભલાઇ કરી હશે, તે તેને જોઇ લેશે. (૭) અને જેણે કણ બરાબર પણ બુરાઈ કરી હશે તો તે તેને જોઈ લેશે.(૮) [અઝ્ ઝલ્ઝલહ : ૭-૮].
જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ, ઉદાહરણ તરીકે, સ્ટોરમાંથી કંઈક ખરીદવા માંગે છે, અને આ વસ્તુ ખરીદવા માટે પ્રથમ પુત્રને મોકલવાનું નક્કી કરે છે, કારણ કે તે અગાઉથી જાણે છે કે આ છોકરો સમજદાર છે, અને તે સીધા જ પિતાને જે જોઈએ છે તે ખરીદવા જશે, પિતાને ખબર છે કે બીજો છોકરો તેના સાથીદારો સાથે રમવામાં વ્યસ્ત હશે, અને પૈસા ગુમાવશે, અને આ હકીકતમાં એક ધારણા છે, જેના પર પિતાએ પોતાનો નિર્ણય બાંધ્યો હતો.
તકદીર એ આપણી પસંદગીની ઇચ્છાનો વિરોધ કરતું નથી, કારણ કે પાલનહાર આપણા ઇરાદાઓ અને પસંદગીઓના સંપૂર્ણ જ્ઞાનના આધારે આપણી ક્રિયાઓ જાણે છે, તે ઉચ્ચ છે તે મનુષ્યનો સ્વભાવ જાણે છે, તે તે છે, જેણે આપણને પેદા કર્યા છે અને તે જાણે છે કે આપણા હૃદયમાં સારા કે ખરાબની ઇચ્છા શું છે અને આપણા ઇરાદાઓ જાણે છે અને આપણી ક્રિયાઓને પણ જાણે છે, અને તેની સાથે આ જ્ઞાનને નોંધવું તે આપણી પસંદગીની ઇચ્છાનો વિરોધ કરતું નથી, એ જાણીને કે અલ્લાહ પાસે સંપૂર્ણ જ્ઞાન છે, અને માનવીની અપેક્ષાઓ સાચી અને ખોટી હોઈ શકે છે.
વ્યક્તિ માટે એવી રીતે કાર્ય કરવું શક્ય છે, જે અલ્લાહને ખુશ કરતું નથી, પરંતુ તેનું વર્તન તેની ઇચ્છા, સર્વશક્તિમાનની વિરુદ્ધ આવશે નહીં, કારણ કે અલ્લાહએ તેની મખલુકને પસંદ કરવાની ઇચ્છા આપી છે, પરંતુ તેમની ક્રિયાઓ, ભલે તેમાં આજ્ઞાભંગ હોય. તેના માટે તે હજી પણ પાલનહારની ઇચ્છામાં છે અને તેનો વિરોધ કરી શકતા નથી કારણ કે સર્વશક્તિમાને તેની ઇચ્છાથી આગળ વધવા માટે કોઈને જગ્યા આપી નથી.
આપણે આપણા હૃદયને જે ઇચ્છતા ન હોય તે સ્વીકારવા માટે દબાણ કરી શકતા નથી. અમે કોઈને ધમકી અને ઠપકો આપી આપણી સાથે રહેવા બાબતે દબાણ કરી શકીએ છીએ, પરંતુ અમે તે વ્યક્તિને પ્રેમ કરવા માટે દબાણ કરી શકતા નથી અલ્લાહએ આપણા હૃદયને કોઈપણ પ્રકારની બળજબરીથી સુરક્ષિત રાખ્યું છે, તેથી જ તે આપણને જવાબદાર ગણે છે અને આપણા ઈરાદાઓ અને આપણા હૃદયમાં જે છે તેના આધારે ઈનામ આપે છે.